Het Archief op het witte doek

Het Archief van de Stad Brussel: een aantrekkelijk decor?

Het gebouw waarin het Archief van de Stad Brussel sinds 1979 gevestigd is, is een typisch voorbeeld van de commerciële architectuur van het begin van de 20e eeuw. Het levert prachtige camerabeelden op. De algemene looks van het gebouw, de lichttunnels en het houtwerk maken het tot de uitgelezen plaats om een decor uit de jaren 1930 weer te geven, ook al werd het gebouw soms zo goed als onherkenbaar gemaakt.

Bovendien kiezen tal van buitenlandse productiehuizen, vaak van Franse origine, voor België om er films of reeksen te draaien, aangezien de financiële condities hier voordeliger zijn. Dat merken we ook bij het Archief.

De komst van een filmcast is altijd een hele gebeurtenis. Terwijl sommige producties in alle discretie gedraaid werden, waren er andere die een heel leger aan professionals uit de sector deden aandraven, en dan denken we nog niet aan de decoropbouw, het uitrollen van honderden meters elektriciteitsdraden en verlichtingskabels, de inrichting van loges voor de acteurs, schminkkamers, de onmisbare veldkantine, waar de acteurs en de filmploeg zich even konden terugtrekken tijdens lange wachtmomenten, de vrachtwagens van de technische regie die de binnenplaats van het Archief, en soms zelfs de hele Huidevettersstraat, innamen, en de onmisbare oproepen “stilte, we draaien”, waarbij het personeel en de lezers de hele dag door telkens enkele tientallen seconden stokstijf bleven staan.

Methodologie

Er werd een niet-exhaustieve lijst opgesteld van filmopnames nadat we de correspondentie tussen de productiehuizen en het Archief volledig hadden uitgepluisd. Ook de indicateurs op de correspondentie vormden een belangrijke bron. Vanaf de jaren 1990 werden er filmaanvraagdossiers opgesteld, waardoor we een veel nauwkeurigere lijst konden maken.

Typologie van de opnames

Doordat het gebouw zo apart is, is het voor verschillende filmgenres geschikt. Wanneer er fictie wordt opgenomen, dan vormen het gebouw en de collecties niet het centrale thema van de film. Ze komen dan slechts sporadisch en soms heel vluchtig in beeld.

Bij wijze van voorbeeld nemen we een scène uit de familiekroniek Les Steenfort, maitres de l’orge, waarin de rekken op de eerste verdieping van het centrale gebouw een bureau van de Gestapo tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten voorstellen. Dezelfde ruimte vormde het kantoor van de promotor die de doctoraatsthesis van het hoofdpersonage in de film Un heureux événement begeleidde. Bij andere gelegenheden diende het Archief simpelweg als decor of als ontvangstruimte, zoals dat het geval was bij de uitzendingen Face cachée en Face aux juges die op het televisiekanaal RTL werden uitgezonden. Soms waren de producers niet zozeer geïnteresseerd in deze plaats als archiefruimte, maar eerder als ruimte om te filmen. En zo werd de essentie van deze omgeving volledig anders ingevuld. Dat was het geval in een aflevering van seizoen 2 van de reeks Zone Blanche , waarin het kantoor van de Stadsarchivaris volledig omgetoverd werd tot een onherkenbaar kunst- en rariteitenkabinet.

De links verwijzen naar de trailer of naar een artikel over de film. Ze tonen niet noodzakelijk de scènes gefilmd in het Archief van de Stad Brussel.

Films

Televisiefilms

Televisiereeksen

Kortfilms

Documentaires

Muziekclips

Informatieve reclame

Didactisch gebruik

Televisieuitzendingen

Toekomstige opnames in het Archief

Als de plaats overdreven gemaskeerd wordt, zodat je ze niet meer herkent, of als er scènes worden opgenomen die nadelig zijn voor de instelling en haar te ver van haar oorspronkelijke doel afleiden, dan kan dit de goedkeuring van bepaalde aanvragen beïnvloeden.

Het Archief is een levendige plek waar 25 personen rondlopen en die dagelijks open is voor het publiek. De contractuele bepalingen die de producers onderschrijven, worden niet altijd opgevolgd en kunnen de dagelijkse werking van de dienst verstoren, zowel op het vlak van de uit te voeren taken als op de kwaliteit van het onthaal en de openingsuren.

Toch blijft deze prachtige en gewaardeerde plaats tal van artiesten inspireren en staan ons ongetwijfeld nog mooie dingen te wachten. Een korte of iets langere opname vormt altijd een speciaal moment op de dienst van het Archief, ook al vraagt deze het nodige aanpassingsvermogen en geduld, niet alleen van het personeel en de lezers, maar ook van de filmploegen.